“Kẻ trộm điện” vô hình trong phòng khách

Mỗi tháng, khi cầm hóa đơn tiền điện trên tay, nhiều người lại thở dài: “Chắc do điều hòa chạy nhiều quá!”. Tuy nhiên, ít ai biết rằng thủ phạm gây tiêu tốn điện năng đáng kể lại không phải điều hòa, tủ lạnh hay máy giặt, mà là một thiết bị tưởng chừng vô hại – set-top box.

Thiết bị này thường đi kèm với các loại TV truyền hình cáp hoặc kỹ thuật số, nằm gọn một góc kệ tivi và gần như không được để ý đến. Nhưng chính sự “vô hình” đó lại khiến nhiều gia đình trả thêm vài trăm nghìn đồng tiền điện mỗi năm.

Trên thực tế, dù đã tắt TV bằng điều khiển từ xa, set-top box vẫn hoạt động ở chế độ chờ, tiêu tốn điện gần như lúc hoạt động bình thường. Nhiều người lầm tưởng tắt TV là toàn bộ hệ thống ngưng hoạt động, nhưng thật ra thiết bị này không bao giờ thực sự tắt nếu không ngắt nguồn điện trực tiếp.

Theo các chuyên gia tiết kiệm năng lượng, nếu để set-top box bật liên tục 24/24, mức tiêu thụ điện có thể ngang bằng hoặc thậm chí cao hơn một chiếc điều hòa inverter hoạt động vài giờ mỗi ngày.

Tắt là tiết kiệm – đơn giản mà hiệu quả

Giải pháp rất đơn giản: tắt công tắc nguồn của thiết bị này sau mỗi lần sử dụng, hoặc sử dụng ổ cắm điện có công tắc riêng, thậm chí có thể lắp đặt ổ cắm thông minh để hẹn giờ ngắt điện tự động.

Đây không chỉ là cách tiết kiệm điện mà còn đảm bảo an toàn khi không sử dụng thiết bị trong thời gian dài.

Không riêng gì set-top box, nhiều thiết bị gia dụng khác trong gia đình cũng âm thầm tiêu thụ điện ở chế độ chờ nếu không tắt nguồn đúng cách. Dưới đây là một số ví dụ điển hình:

1. Điều hòa nhiệt độ: Chỉnh sai một độ, điện tăng 7%

Nếu gia đình bạn đang dùng điều hòa inverter, đó là lựa chọn tiết kiệm điện thông minh. Tuy nhiên, để điều hòa ở mức nhiệt quá thấp (dưới 24°C) không chỉ không tốt cho sức khỏe mà còn khiến máy phải vận hành liên tục, tăng 7% điện năng tiêu thụ chỉ vì giảm 1 độ C.

Nhiệt độ lý tưởng là khoảng 26°C, đi kèm việc vệ sinh định kỳ lưới lọc và dàn lạnh, tránh để bụi bẩn cản trở luồng khí, gây hao phí điện năng không cần thiết.

2. Tủ lạnh: Sai một bước, hao điện cả ngày

Tủ lạnh là thiết bị hoạt động không ngừng nghỉ, nên tiết kiệm điện cho thiết bị này vô cùng quan trọng. Lưu ý:

Không cho thực phẩm còn nóng vào tủ, vì sẽ làm tăng công suất làm lạnh.

Không để thực phẩm quá sát nhau, cần tạo không gian lưu thông khí lạnh.

Cài đặt nhiệt độ khoảng 4–5°C vào mùa hè là mức hợp lý.

Rau củ nên được rửa sạch, sấy khô, bọc kín trước khi cho vào tủ để hạn chế sương giá, giúp tiết kiệm điện.

3. Máy giặt: Tùy chỉnh thông minh, điện và nước đều giảm

Sử dụng máy giặt một cách khoa học không chỉ bảo vệ thiết bị mà còn giảm tiêu thụ điện đáng kể.

Chọn mực nước và thời gian giặt phù hợp với lượng và chất liệu quần áo.

Không giặt quá tải, tránh gây áp lực lên motor.

Lắp ổ điện có công tắc, thay vì thường xuyên rút phích cắm – vừa tiện, vừa an toàn.

Nếu lo ngại về rò rỉ điện hay rủi ro khi quên tắt nguồn, có thể cân nhắc sử dụng ổ cắm tự động ngắt điện.

4. Máy lọc nước: Đừng để chạy cả ngày chỉ để có nước nóng

Vào mùa đông, nhiều gia đình bật chế độ làm nóng của máy lọc nước cả ngày để có nước ấm dùng ngay khi cần. Tuy nhiên, máy sẽ liên tục bật – ngắt – giữ nhiệt khi phát hiện nước nguội, khiến lượng điện tiêu thụ tăng đột biến.

Giải pháp là chỉ bật chế độ đun nước khi cần thiết, hoặc chọn máy lọc nước có chức năng tiết kiệm điện thông minh, tự ngắt khi không sử dụng trong thời gian dài.

Ngoài những thiết bị bạn đã liệt kê, trong phòng khách và các không gian khác của gia đình còn nhiều “kẻ trộm điện” âm thầm tiêu hao năng lượng ngay cả khi bạn nghĩ chúng đã tắt, đặc biệt là ở chế độ chờ (standby). Một số ví dụ:

TV thông minh (Smart TV)

• Ngay cả khi tắt bằng remote, TV vẫn duy trì một số mạch điện để sẵn sàng nhận tín hiệu khởi động, cập nhật phần mềm, hoặc duy trì kết nối Wi-Fi.

• Công suất tiêu thụ khi chờ có thể từ 1–5W, tương đương hàng chục kWh mỗi năm.

Dàn âm thanh, loa soundbar

• Các hệ thống âm thanh, loa Bluetooth hoặc soundbar thường vẫn bật chế độ chờ để nhận tín hiệu từ TV hoặc điện thoại.

• Nếu không ngắt nguồn hoàn toàn, chúng sẽ liên tục tiêu thụ điện 24/24.

Máy chơi game (PlayStation, Xbox, Nintendo Switch)

• Ở chế độ “Rest Mode” hoặc “Standby”, máy vẫn chạy nền để sạc tay cầm, tải bản cập nhật, đồng bộ dữ liệu.

• Nhiều người để máy ở trạng thái này suốt đêm, dẫn tới tốn điện đáng kể.

Bộ sạc thiết bị điện tử (laptop, điện thoại, máy tính bảng)

• Bộ sạc vẫn tiêu thụ điện khi cắm vào ổ, ngay cả khi không sạc thiết bị.

• Lâu dài, đây là một nguồn hao điện không nhỏ nếu bạn để chúng cắm thường xuyên.

Modem Wi-Fi & Router

• Hoạt động 24/7, mức tiêu thụ trung bình 5–15W.

• Nếu không cần kết nối internet vào ban đêm hoặc khi đi vắng dài ngày, có thể tắt để tiết kiệm.

Đèn trang trí, đèn LED hắt sáng

• Nhiều nhà để đèn trang trí trong phòng khách hoặc ban công sáng suốt đêm.

• Dù công suất mỗi bóng thấp, nhưng thời gian bật lâu khiến tổng điện năng tăng đáng kể.

Máy tính để bàn & màn hình

• Nếu chỉ tắt màn hình hoặc để máy ở chế độ Sleep, máy vẫn tiêu hao điện để duy trì bộ nhớ và các tiến trình nền.

• Cách tiết kiệm là tắt hẳn hoặc ngắt nguồn khi không sử dụng lâu.

Cẩn thận với điện chờ – thói quen nhỏ, hậu quả lớn

Rõ ràng, thói quen tưởng như vô hại – như không tắt hẳn nguồn thiết bị sau khi dùng – lại chính là nguyên nhân khiến điện năng bị tiêu tốn mỗi ngày.

Không ai nghĩ một thiết bị nhỏ bé như set-top box lại có thể “ăn điện” hơn cả điều hòa, nhưng sự thật là vậy. Và đó cũng là lời nhắc nhở để mỗi gia đình thay đổi thói quen dùng điện từ những chi tiết nhỏ nhất.

Bạn có đang “nuôi” một kẻ trộm điện trong nhà mà không hề hay biết? Đã đến lúc kiểm tra lại ổ điện, thay đổi vài thói quen và cảm nhận sự khác biệt rõ rệt khi hóa đơn tiền điện tháng sau gõ cửa.