Họp mặt để chia tài sản, ba anh em quyết định rút thăm chia đất cho công bằng. Người anh cả và anh hai may mắn rút được phần đất mặt tiền – nơi có nhà chính và vườn rộng. Phần còn lại, nhỏ nhất, nằm khuất sau nhà – chỉ có mỗi cái bếp cũ đổ nát – rơi vào tay người em út tên Minh.
Cả hai anh cười mỉa:
“Số mày đúng là chỉ hợp với… nồi niêu xoong chảo.”
“Thôi, có chỗ che nắng che mưa là được rồi. Còn hơn trắng tay.”
Minh không nói gì, chỉ lặng lẽ gật đầu rồi về dọn dẹp cái bếp. Ai cũng tưởng cậu em út sẽ buồn, sẽ đòi chia lại. Nhưng mấy ngày sau, Minh âm thầm bắt đầu sửa lại gian bếp. Không gọi thợ, không nhờ hàng xóm, chỉ một mình cặm cụi ngày đêm.
Rồi một hôm, khi đang đục sàn gạch cũ để trồng vài luống rau sau bếp, Minh bất ngờ phát hiện… một miếng gạch lạ được lát lệch. Cậu lấy đèn pin rọi vào và tìm thấy một hộc gỗ âm sâu xuống đất.
Bên trong là một chiếc hộp gỗ đã cũ kỹ, khóa bằng dây thép rỉ sét. Mở ra, Minh choáng váng:
Bên trong là một tập sổ đỏ cũ, giấy vay vàng viết tay, và một lá thư của mẹ.
“Gửi thằng Minh,
Nếu con đọc được lá thư này, tức là mẹ đã ra đi. Mảnh đất cha con để lại có phần bị thế chấp khi chữa bệnh cho con ngày nhỏ. Mẹ đã gom tiền chuộc lại và giấu kỹ ở đây, vì biết nếu đưa cho hai anh con, sẽ sớm đội nón ra đi.
Còn sổ tiết kiệm và giấy tờ vay mượn từ họ hàng – mẹ để hết ở đây. Con hãy dùng nó đúng cách. Căn bếp cũ này… là ‘kho báu’ duy nhất mẹ giữ lại cho con.
Đừng trách mẹ không công bằng. Chỉ là mẹ tin… con là người duy nhất biết giữ gìn gốc rễ.”
Minh cầm xấp giấy, trằn trọc suốt đêm. Không kiện cáo, không công khai, cậu chỉ lặng lẽ đem sổ đỏ, giấy vay và cả lá thư… đặt lên bàn thờ mẹ.
Rồi đúng sáng Chủ nhật, khi hai người anh đang sửa cổng mới ở phần đất mặt tiền, Minh đem một bản sao giấy tờ, cùng một tập hồ sơ khởi kiện về hành vi chiếm đoạt tài sản thừa kế trái luật, đặt lên bàn uống trà giữa sân, không nói gì.
Hai người anh tái mặt.
Họ nhận ra tất cả đất đai, kể cả phần họ đang đứng, theo di chúc cũ của cha, đều thuộc quyền sở hữu của người mẹ. Và mẹ… đã âm thầm sang tên phần lớn cho Minh từ lâu, chỉ chưa kịp công bố vì bệnh nặng.
Và giờ, với đầy đủ bằng chứng trong tay, chỉ cần Minh gật đầu là toàn bộ tài sản… sẽ thuộc về cậu hợp pháp.
Không ai bảo ai, hai người anh tự tay đến, xin lỗi Minh, và tự nguyện viết giấy trả lại toàn bộ đất đai đúng theo thỏa thuận mẹ để lại.
Minh không cười, chỉ nói một câu trước khi đốt lá thư cũ của mẹ:
“Làm người, quan trọng nhất là đừng để lòng tham lấp đi máu mủ.”
Cái kết:
Minh giữ lại toàn bộ đất nhưng không đuổi ai đi. Anh để lại một phần cho hai anh trai cất căn nhà nhỏ sống an yên. Nhưng từ đó, không ai còn dám xem thường người em út nghèo nhất nhà, vì thứ cậu có, không phải đất… mà là khí chất.
