Tôi không nhớ rõ lần cuối cùng mình được ai đó tặng quà là khi nào. Có lẽ là từ thời chồng tôi còn sống, vào một dịp Tết nào đó, ông dúi vào tay tôi đôi bông tai nhỏ rồi lúng túng nói:

“Không nhiều, nhưng coi như có cái cho bằng người ta.”

Từ sau khi ông mất, tôi quen với việc sống không đòi hỏi. Con trai tôi lên thành phố lập nghiệp, rồi lấy vợ. Tôi không đòi hỏi nó gửi tiền, càng không dám nhắc đến chuyện về thăm. Sợ mình phiền. Sợ bị xem là “mẹ ở quê” lắm chuyện.

Cho nên, khi con dâu gọi điện bảo:

“Mẹ ơi, mẹ lên chơi với tụi con ít bữa đi, nhà con có chuyện vui đó,”

tôi đã mừng đến mất ngủ cả đêm.

Tôi đi xe khách từ sáng sớm, tay xách theo ít trái cây quê, mấy con cá đồng, và gà mái tơ. Con dâu đón tôi ở bến xe, niềm nở, tươi cười. Về đến nhà, cô ấy rót nước, mời bánh rồi đặt lên tay tôi một chiếc hộp đỏ nhỏ.

“Mẹ mở thử đi.”

Tôi rụt rè, vừa mừng vừa lo. Trong hộp là một chiếc vòng vàng trơn, sáng bóng, chắc nặng gần cả chỉ.

“Mẹ đeo thử xem vừa không, tụi con tặng mẹ đấy, coi như quà cảm ơn vì mẹ đã sinh ra ảnh.”

Tôi run tay đeo vào, không kìm được nước mắt. Từ lúc làm dâu, rồi làm mẹ, tôi quen với việc cho đi. Giờ được nhận lại – dù chỉ một chút – cũng khiến lòng tôi rưng rưng.

Tối hôm đó, trong lúc tôi đang rửa trái cây trong bếp, tôi nghe tiếng con trai và con dâu nói chuyện trong phòng khách.

Giọng con dâu cười khúc khích:

“Anh thấy mẹ vui không? Có chút vòng thôi mà cười cả ngày.”

Con trai tôi đáp:

“Mẹ mà… Dễ vui, dễ dỗ. Quà gì cũng quý.”

“Ừ, già rồi, ai tặng gì mà chẳng xúc động.”

Tôi khựng lại. Nước từ tay vẫn chảy, nhưng tay tôi run.

Họ không biết tôi nghe thấy. Hoặc có lẽ… không quan tâm.

Tối đó, tôi ngồi ngắm chiếc vòng rất lâu. Rồi tôi tháo ra, đặt vào lại trong hộp, gói kỹ, để lại trên bàn ăn.

Sáng hôm sau, tôi dậy sớm, thu xếp đồ đạc.

“Mẹ về sớm vậy?” – con trai hỏi, mặt ngạc nhiên.

Tôi mỉm cười:

“Ừ, ở đây vui nhưng nhà thì vẫn là nhà. Mẹ nhớ vườn, nhớ gốc khế sau hè.”

Con dâu níu tay tôi:

“Mẹ không mang theo vòng à?”

Tôi nhẹ nhàng đáp:

“Mẹ để lại. Ở tuổi mẹ, quý nhất không phải vàng, mà là cảm giác mình được thật lòng.”

Tôi rời đi. Không giận. Không trách. Chỉ có một chút gì đó… giống như khi mình tưởng được yêu thương, nhưng hóa ra chỉ đang được làm cho vui lòng.

Hậu truyện: “Khoảng cách không nằm ở đường đi”

Từ ngày mẹ về lại quê, tôi không thấy bà gọi điện nữa.

Không trách móc. Không dỗi hờn. Chỉ là… biến mất lặng lẽ như một người khách từng ghé qua, đã về – và không có ý định quay lại.

Tôi thỉnh thoảng nhắn tin, gọi điện. Mẹ vẫn bắt máy, vẫn hỏi thăm, vẫn dặn dò:

“Trời đang trở lạnh, nhớ mặc áo cho con.”

“Hai đứa ăn uống giữ gìn, đừng cãi nhau.”

Nhưng giọng mẹ như có lớp sương mỏng phủ bên ngoài. Không còn rưng rưng như lần đầu được tặng vòng, không còn nôn nao kể chuyện vườn rau hay đàn gà sau nhà.

Và tôi biết… mẹ đã buông tay. Không phải khỏi tình cảm, mà khỏi cái ảo tưởng rằng mình được thật sự coi trọng.

Một chiều muộn, tôi về quê một mình. Lúc bước qua cổng, tôi thấy mẹ đang lom khom nhóm bếp sau nhà, tay vẫn thoăn thoắt như thuở nào.

Bà ngẩng lên, thấy tôi, khẽ cười:

“Ủa, về rồi à? Không báo trước gì hết.”

Tôi ngồi xuống bên bà, nhìn ánh lửa bập bùng, muốn nói nhiều điều… nhưng cổ họng nghèn nghẹn. Cuối cùng, tôi chỉ thốt được một câu:

“Mẹ còn giận con không?”

Bà im một lúc. Rồi đáp, không nhìn tôi:

“Giận làm gì. Giận là còn đòi được điều gì từ con.”

Tôi cắn môi, nuốt cay nơi sống mũi. Mẹ không gắt gỏng, không oán thán, không kể lể. Nhưng chính sự bình thản ấy làm tôi thấy mình… nhỏ lại.

Tôi vào nhà, bước vào phòng mẹ. Trên bàn thờ cha tôi, vẫn là chén cơm trắng và nhành hoa cau. Nhưng có một điều tôi chưa từng thấy: chiếc hộp đựng vòng vàng ngày ấy, được đặt ngay ngắn bên cạnh di ảnh.

Không mở. Không đeo. Không bán.

Chỉ đặt đó – như một minh chứng: có những tổn thương, người ta không trả đũa, không trả lại… mà trả về.

Tối đó, tôi xin ở lại. Mẹ dọn cho tôi tấm chăn cũ, y như ngày tôi còn học lớp 1. Bà không hỏi thêm gì.

Nhưng tôi biết, nếu mình thật sự muốn hàn gắn, thì phải bắt đầu lại. Không bằng quà cáp, không bằng lời xin lỗi.

Mà bằng sự chân thành, đều đặn, và không trễ nữa.