Thế mà một buổi chiều cuối năm 2017, con trai cả – anh Hải – gọi điện từ Sài Gòn: “Mẹ ơi, vợ con mới sinh thằng Bin, hai vợ chồng đi làm không ai trông con đây? Mẹ lên giúp con vài năm thôi, khi thằng cu vào lớp Một mẹ về.”

Ông nhà bà nghe xong chỉ nói một câu: “Thôi bà đi đi, ông ở nhà được. Cháu đích tôn, không giúp thì ai giúp.”

Bà khóc, nhưng vẫn xách vali lên tàu thống nhất vào Nam.

Ngày đầu tiên đến nhà, chị Hạnh – con dâu – cười ngọt: “Mẹ lên rồi con mừng quá! Phòng con dọn sẵn cho mẹ đây ạ.” Nghe tiếng “mẹ” ngọt lịm ấy, bà Lan nghĩ bụng: “Con bé này được, chắc mình ở đây cũng vui.”

Thế là tám năm trôi qua như một cái chớp mắt.

Bà dậy lúc 5 giờ sáng nấu phở, gói bánh, giặt đồ cho cháu, chiều đón cháu tan học, tối nấu cơm, rửa bát, lau nhà. Tiền lương hưu 8 triệu bà đổ hết vào tủ lạnh nhà con: mua sữa ngoại cho cháu, mua thịt bò Úc cho con dâu tẩm bổ, mua quần áo mới cho con trai. Chị Hạnh có đưa tiền chợ, bà gạo, bà đều xua tay: “Mẹ để dành tiền này cũng là để lại cho các con, mẹ tiêu trước cũng được.”

Cuối tuần bà nấu mâm cơm thật to mời bố mẹ đẻ chị Hạnh từ Long An lên chơi. Bố chị Hạnh bị tai biến nằm một chỗ, mẹ thì bán vé số, nhà khó. Bà Lan mua quà, mua trái cây, mua cả con gà sống về làm sạch rồi nấu cháo cho ông thông gia ăn.

Trong mâm cơm hôm ấy, mẹ chị Hạnh cười: “Trời ơi chị Lan chăm cháu nhà tôi còn hơn osin năm sao!” Chị Hạnh tiếp lời ngay: “Mẹ chồng con đúng là osin không lương ấy mẹ ạ. Lương hưu 8 triệu mẹ chồng con đổ hết vào nhà con, ngày nào cũng dọn dẹp nấu nướng. Từ ngày có mẹ chồng, con đúng là trúng số!”

Bà Lan đang gắp miếng cánh gà cho ông thông gia thì khựng lại. Câu nói của con dâu như nhát dao cứa vào tim. Bà cười gượng, nhưng trong lòng nghẹn đắng: “Mình làm vì tình thương, chứ có phải đi làm thuê đâu mà bảo osin?”

Tối đó, bà rửa cả núi bát đĩa một mình. Chị Hạnh ngồi ngoài phòng khách cười nói rôm rả với bố mẹ ruột, rồi còn dúi cho mẹ đẻ cả túi sầu riêng bà vừa đi Big C xếp hàng mua (bà định để một nửa cho cháu ăn). Bà đứng trong bếp, tay ngâm nước rửa bát đến nhăn nheo, nghe tiếng cười ngoài kia mà nước mắt rơi xuống cái chậu nhôm.

Nhưng bà vẫn cắn răng ở lại.

Năm nào bà cũng định về khi thằng Bin vào lớp Một, rồi lớp Hai, rồi lớp Ba… Chị Hạnh thăng chức, bận bịu, năn nỉ: “Mẹ ở thêm chút nữa thôi, con không gửi cháu ngoài được, sợ lây bệnh.” Bà gọi về cho ông nhà, ông chỉ thở dài: “Thôi bà ở đó, ông khỏe.”

Thế là ông bà chỉ gặp nhau vào dịp Tết, mỗi lần ông vào thăm vợ được đúng ba ngày.

Rồi một tối thứ Sáu tháng Mười vừa rồi, điện thoại bà Lan bị rơi xuống đất vỡ màn hình. Anh Hải nói: “Cuối tuần mẹ không đi đâu, để con mang ra tiệm sửa cho.” Sáng hôm sau tiệm gọi bảo chiều mới xong, bà sốt ruột muốn gọi cho ông nhà hỏi thuốc huyết áp hết chưa, bèn mượn máy chị Hạnh.

Bà mở danh bạ tìm số ông nhà (bố chồng chị Hạnh”), tiện tay lướt lên trên một chút.

Và bà chết lặng.

Số điện thoại của chính bà được lưu là: “Bà Lan”.

Không phải “Mẹ chồng”, không phải “Mẹ”, không phải “Bà Nội”. Chỉ vỏn vẹn: “Bà Lan”.

Tay bà run run, tim đập thình thịch như muốn vỡ ra. Tám năm trời bà sống ở cái nhà này, gọi là “nhà con trai”, hóa ra trong mắt con dâu, bà chỉ là một “bà” nào đó đến trông trẻ, ăn nhờ ở đậu.

Bà lặng lẽ đặt điện thoại xuống, vào phòng đóng cửa, mở vali.

Chiều hôm đó, khi anh Hải vừa đi làm về, bà đã đứng sẵn ở cửa, vali kéo bên cạnh.

“Mẹ đi đâu vậy mẹ?” “Mẹ về quê.” “Ơ sao tự nhiên…” “Mẹ ở đây đủ rồi. Tám năm rồi còn gì.”

Anh Hải hoảng, chị Hạnh chạy ra níu tay: “Mẹ giận gì nói con nghe, con sửa mà mẹ!” Bà Lan chỉ cười buồn: “Không có gì phải sửa. Mẹ chỉ muốn về với bố con thôi.”

Anh Hải vội chuyển ngay 10 triệu đồng vào tài khoản bà: “Mẹ cầm mà tiêu, mẹ đừng buồn…”

Bà không từ chối, cầm tiền, lên xe Grab ra ga Sài Gòn, mua vé tàu Bắc – Nam lúc 19g tối.

Trên tàu, bà ngồi cạnh cửa sổ, nhìn ánh đèn thành phố lùi dần lại phía sau. Bà mở ví đếm lại tiền lương hưu còn sót lại – chỉ còn vài trăm nghìn lẻ. Tám năm trời tiền bà chảy vào nhà con trai như nước, còn lại chẳng bao nhiêu.

Bà nhắn tin cho con trai một dòng cuối cùng:

“Con ơi, mẹ không trách ai cả. Chỉ là mẹ tự nguyện. Nhưng mẹ mệt rồi. Mẹ về với bố đây. Đừng tìm mẹ làm gì.”

Rồi bà tắt máy, ngả đầu vào thành ghế, nước mắt lăn dài.

Trong danh bạ điện thoại của con dâu, bà mãi mãi chỉ là “Bà Lan”. Còn trong lòng bà, cái nhà ấy từ lâu đã không còn là nhà nữa rồi.