Ban đầu tôi nghĩ chắc bà buồn tay buồn chân nên xin việc rửa bát thuê cho quán ăn, coi như giết thời gian. Nhưng càng ngày càng thấy lạ, bà đi đến tận 1–2 giờ sáng mới về, mặt mũi phờ phạc mà tuyệt nhiên không hé răng nói với ai.
Một đêm, chờ bà vừa bước ra khỏi nhà, tôi lặng lẽ lên phòng bà kiểm tra. Căn phòng gọn gàng, ngăn nắp, chẳng có gì bất thường. Định bụng đi xuống thì bất giác tôi thấy chiếc gối trên giường hơi phồng. Tôi kéo ra, lật gối lên…
Ối dồi ôi!
Tôi suýt hét toáng lên. Dưới gối là một túi nilon nhét đầy tiền mặt và giấy tờ. Nhưng không phải tiền lương hay sổ tiết kiệm gì cả, mà toàn là giấy vay nợ, hóa đơn bệnh viện và… ảnh của một cậu bé khoảng 10 tuổi.
Tim tôi đập thình thịch. Tôi ngồi phịch xuống giường, run tay mở từng tờ giấy. Hóa ra bao năm nay bà đi làm thêm không phải để kiếm cho bản thân, mà để trả nợ cho… con trai nghiện ngập. Còn cậu bé trong ảnh chính là cháu nội bà – mẹ nó bỏ đi, bố thì vào tù, một mình bà vừa làm vừa nuôi, sợ bị ai phát hiện nên giấu kín.
Tôi chết lặng. Hóa ra “bà giúp việc” mà tôi vẫn nghĩ là tham làm, giấu giếm, lại đang gồng gánh cả một gia đình tan nát trên vai.
Đêm đó, tôi không ngủ nổi. Sáng hôm sau, tôi giả vờ hỏi:
– “Đêm nào bà cũng đi đâu về muộn vậy?”
Bà chỉ cười nhạt:
– “Tôi quen rồi, bà chủ đừng lo.”
Nhưng từ hôm ấy, tôi quyết định theo bà, và cảnh tượng tận mắt chứng kiến đã khiến tôi rơi nước mắt…
Tận mắt thấy bà lom khom rửa bát trong quán ăn nhỏ, vừa làm vừa gật gù vì mệt, tôi lặng người. Một người gần 70, có thể nghỉ ngơi an nhàn, lại phải nai lưng làm lụng đến khuya chỉ để kiếm vài đồng lo cho cháu, trả nợ cho con.
Hôm sau, tôi gọi bà ra nói chuyện. Bà thoáng hoảng hốt, tưởng tôi sẽ đuổi việc. Tôi chỉ nhẹ nhàng nắm tay bà:
– “Từ nay, bà không cần đi đêm nữa. Tôi sẽ tìm cho bà việc làm thêm ngay tại nhà, linh động giờ giấc. Bà chỉ cần phụ nấu nướng, dọn dẹp xong thì tranh thủ làm thêm việc nhẹ kiếm chút thu nhập. Vừa an toàn, vừa đỡ cực.”
Bà ngước nhìn tôi, đôi mắt đỏ hoe:
– “Tôi sợ làm phiền bà chủ…”
Tôi mỉm cười:
– “Phiền gì đâu. Người giỏi giang, tử tế như bà, tôi còn phải cảm ơn vì đã cho tôi một bài học về nghị lực và tình thương.”
Từ đó, buổi sáng bà vẫn lo việc nhà chu toàn. Chiều đến, tôi giúp bà nhận những việc làm thêm đơn giản: xếp hàng online, phụ bếp ban ngày, hoặc nấu ăn bán theo suất đặt. Không còn cảnh bà lọ mọ đi đêm, mà vẫn có thêm thu nhập gửi cho cháu.
Mỗi lần nhìn bà lúi húi chuẩn bị cơm cho cậu bé, ánh mắt dịu dàng chan chứa yêu thương, tôi chợt thấy lòng mình dâng lên niềm kính phục. Người phụ nữ tưởng như bé nhỏ ấy, hóa ra lại mang một trái tim kiên cường đến lạ.
