Ngày xưa, khi còn trẻ, bố tôi là người tốt bụng, đã cho gia đình anh hàng xóm vay một khoản tiền để xây nhà. Thời gian trôi qua, ba mươi lăm năm dài đằng đẵng, gia đình tôi cũng quên bẵng món nợ ấy, coi như đó là món quà dành cho họ.
Một chiều đông, khi không khí lạnh giá bao trùm, cửa nhà tôi bỗng vang lên tiếng gõ khẽ. Người thanh niên đứng trước mặt tôi tự giới thiệu là con trai của người hàng xóm năm xưa. Anh run rẩy, tay cầm một phong bì đưa cho bố tôi, nói với giọng xúc động:
– “Đây là món nợ cha tôi dặn lại, ông bảo phải trả cho bác trước khi ông qua đời.”
Bố tôi mở phong bì ra. Số tiền không nhiều, nhưng khi nhìn thấy, ông bỗng dưng bật khóc, những giọt nước mắt rơi xuống khiến cả nhà hoang mang, không hiểu chuyện gì đang xảy ra.
Không thể kiềm chế cảm xúc, ông vội vã bước vào trong, lấy thêm 50 triệu đồng, rồi quay lại trao cho người thanh niên, nghẹn ngào:
– “Cha con không nợ bác… mà bác mới là người nợ cả gia đình tôi.”
Lúc đó, tôi mới hiểu ra tất cả. Hóa ra, khi xây nhà, bố anh hàng xóm vì nợ tiền mà phải đi làm xa, lao động vất vả để trả dần món vay. Nhưng trên mỗi chuyến đi, ông vẫn âm thầm gửi những món quà, những bao gạo về cho gia đình tôi trong những lúc khó khăn, những lúc mà chúng tôi không hề hay biết. Bao năm qua, sự giúp đỡ ấy luôn hiện diện, dù không ai nói ra, không ai nhắc đến.
Bây giờ, khi người con trai của ông đến trả lại món nợ cũ, bố tôi mới vỡ lẽ: suốt mấy chục năm qua, gia đình anh đã lặng lẽ trả nghĩa, làm tròn ân tình mà họ chưa bao giờ đòi hỏi. Cả hai gia đình ôm nhau, nước mắt rơi xuống. Món nợ 35 năm không còn là tiền bạc, mà là ân tình sâu sắc, một nghĩa cử lớn lao mà những người trong cuộc chưa từng nhận ra.
Hóa ra, sự trả ơn không phải lúc nào cũng rõ ràng, nhưng ân tình ấy, tình nghĩa ấy, sẽ còn mãi theo con cháu đời sau.
