Quy định về nơi cư trú của trẻ em
Theo Điều 12 Luật Cư trú 2020, nơi cư trú của người chưa thành niên được xác định là nơi cư trú của cha hoặc mẹ. Trong trường hợp cha mẹ có nơi cư trú khác nhau, trẻ sẽ được đăng ký tại nơi người trực tiếp nuôi dưỡng, hoặc theo thỏa thuận của cả hai bên. Nếu cha mẹ không đạt được thỏa thuận, Tòa án sẽ có quyền quyết định.
Ngoài ra, pháp luật cũng cho phép người chưa thành niên có nơi cư trú khác với cha mẹ, nếu có sự đồng ý của phụ huynh hoặc trong những trường hợp đặc biệt được quy định.
Điều này cho thấy, việc đăng ký thường trú cho con không chỉ là thủ tục hành chính đơn thuần mà còn là căn cứ pháp lý bảo đảm quyền lợi về cư trú, học tập, y tế và các chế độ xã hội khác.
Khoản 6 Điều 19 Luật Cư trú 2020 và khoản 2 Điều 7 Nghị định 154/2024/NĐ-CP quy định rõ: trong vòng 60 ngày kể từ ngày trẻ được đăng ký khai sinh, cha, mẹ, người giám hộ hoặc chủ hộ phải thực hiện thủ tục đăng ký thường trú hoặc tạm trú cho trẻ.
Song song đó, Luật Hộ tịch 2014 yêu cầu trong thời hạn 60 ngày sau khi sinh, cha mẹ phải đăng ký khai sinh cho con. Nếu cha mẹ không thể thực hiện, trách nhiệm sẽ chuyển cho ông bà, người thân thích hoặc tổ chức, cá nhân đang nuôi dưỡng trẻ.
Như vậy, pháp luật đã đặt ra mốc thời gian cụ thể, vừa đảm bảo quyền công dân của trẻ vừa giúp cơ quan quản lý dân cư nắm bắt kịp thời biến động dân số.
Mức xử phạt khi không đăng ký thường trú
Nhiều người băn khoăn con chưa nhập khẩu có bị phạt hay không, và con số 750.000 đồng có chính xác không.
Theo điểm a khoản 1 Điều 9 Nghị định 144/2021/NĐ-CP, hành vi không thực hiện đúng quy định về đăng ký thường trú, tạm trú, xóa đăng ký hoặc điều chỉnh thông tin cư trú sẽ bị xử phạt từ 500.000 đến 1.000.000 đồng.
Đặc biệt, Nghị định 118/2021/NĐ-CP (sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 68/2025/NĐ-CP) quy định: mức phạt cụ thể được xác định theo nguyên tắc lấy mức trung bình của khung phạt, trừ khi có tình tiết tăng nặng hoặc giảm nhẹ. Do đó, mức phạt trung bình đối với hành vi này là 750.000 đồng.
Tuy nhiên, con số trên không cố định cho tất cả các trường hợp. Nếu người vi phạm có tình tiết giảm nhẹ, mức phạt có thể thấp hơn; ngược lại, nếu có tình tiết tăng nặng, số tiền sẽ cao hơn, tối đa 1.000.000 đồng.
Các yếu tố tăng nặng, giảm nhẹ
Nếu có một tình tiết giảm nhẹ: mức phạt áp dụng nằm giữa mức tối thiểu và dưới mức trung bình.
- Nếu có từ hai tình tiết giảm nhẹ trở lên: áp dụng mức thấp nhất là 500.000 đồng.
- Nếu có một tình tiết tăng nặng: mức phạt nằm trên trung bình và dưới tối đa.
- Nếu có từ hai tình tiết tăng nặng trở lên: áp dụng mức phạt cao nhất là 1.000.000 đồng.
Điều này cho thấy mức 750.000 đồng chỉ là số trung bình để tham khảo, không phải áp dụng cứng nhắc cho tất cả các trường hợp.
